Zmienić swoje przeznaczenie - "Afgańska perła" Nadia Hashimi

Wyobraźcie sobie świat, gdzie kobieta nie ma nic do powiedzenia i jest zależna od zdania mężczyzny. Świat, w którym płeć piękna nie może liczyć na spełnienie swych marzeń, chyba że są nimi małżeństwo i urodzenie dziecka. Dla nas sytuacja taka może wydawać się abstrakcją, dla afgańskich kobiet jest ona codziennością.

W powieści Afgańska perła Nadia Hashimi ukazuje przerażającą rzeczywistość Afganek - kobiet mających być właściwie służkami dla, stawianymi w ich kraju na piedestale, mężczyzn. Kobiet, które w wielu sytuacjach mają większą odwagę i mądrość, niż mężczyźni. Poznajemy dwie historie - Rahimy, która przez swą matkę została zmieniona w bacha posz, dziewczynkę mającą udawać chłopca aż do dnia, gdy zacznie dojrzewać oraz Szekiby, okaleczonej w dzieciństwie kobiety, której okrutny los nieustannie rzuca kłody pod nogi.

Przedstawiony w powieści świat przeraża beznadzieją i podporządkowaniem kobiet. Już rodząc się zdają się wiedzieć, że będą traktowane jako obywatele drugiej kategorii, ktoś gorszy. W świecie Rahimy i Szekiby liczą się tylko chłopcy, którzy zawsze są błogosławieństwem dla rodziny. To oni mają siłę, by pójść na wojnę, uprawiać ziemię, płodzić dzieci - najlepiej synów. To dzięki nim ród nie wygasa. Rodziny, w których nie narodził się chłopiec, traktowane są jako gorsze, pozostają spychane na społeczny margines. To dlatego powstała instytucja bacha posz, dziewczynki przebieranej za chłopca.

W kulturze muzułmańskiej uderza też brak szacunku dla jakiejkolwiek odmienności, Niepełnosprawni i kalecy są nękani i wyśmiewani, próżno w ich życiu szukać udogodnień i pomocy ze strony innych, co zostało przedstawione w historii Szekiby.

Tam. Widziałeś ją? To ta dziewczynka z połową twarzy. Mówiłam ci, że jest odrażająca, prawda? Ciekawe czym sobie zasłużyli na taką karę... . 

Poza swoją cierpką stroną powieść Hashimi posiada tą jasną. Zachwyca bajkowością i snutą opowieścią. Przyznać trzeba, że prowadzona dwutorowo narracja: pierwszoosobowa w przypadku Rahimy i trzecioosobowa w przypadku Szekiby wciąga bez reszty już od pierwszej strony. Czytelnik ma okazję zostać pochłoniętym nicią historii i kultury wschodu, tak bardzo różniącej się od europejskiej. Zapoznajemy się z codziennym życiem wiedzionym w Afganistanie, poznajemy tradycję tego kraju ukazaną chociażby poprzez targowanie się z ulicznymi sprzedawcami, czy przez osobę bacza posz. Niezwykle zdziwił mnie np. fakt, że pozostawienie biustonosza w łazience traktowane jest jako nieobyczajne zachowanie, które zasługuje na karę cielesną.

Najważniejszym jednak aspektem powieści Afgańska perła jest podkreślenie siły marzeń i wiary we własne siły. Hashimi uwydatnia rolę kobiet w afgańskim społeczeństwie zdominowanym przez mężczyzn. To właśnie one, na swych pozornie delikatnych barkach, dźwigają ciężar codzienności i dzięki odwadze stawiają czoła trudom życia. To one często mają na tyle odwagi, by nie cierpieć w milczeniu, ale zacząć działać. 

Afgańska perła to niezwykle wciągająca historia, nie tylko przybliżająca kulturę bliskiego wschodu, ale również ukazująca siłę, odwagę i determinację z jaką można zmienić swój los. Opowieść Hashimi jest opowieścią niezwykle emocjonującą i tak zajmującą, że nie sposób jej odłożyć po rozpoczęciu lektury. 

Tytuł oryginału: The Pearl That Broke Its Shell

Data wydania: 22 października 2015 

Liczba stron: 480

Wydawnictwo: Wydawnictwo Kobiece

Wydanie zagraniczne: 

zagraniczny audiobook:

Za możliwość poznania i zrecenzowania historii Rahimy i Szekiby bardzo dziękuję Wydawnictwu Kobiecemu.