Gdy wszystko jest na sprzedaż - Paola Capriolo "Porządek rzeczy"

Sięgając po książkę Paoli Capriolo Porządek rzeczy spodziewałam się lekkiej, młodzieżowej lektury okraszonej happyendem. Uznałam, że jak zazwyczaj z książkami dla nastolatków bywa, gorzkie echa opisu na okładce zostaną w całej historii gdzieś zagubione, a ich miejsce przejmie dość pogodna opowiastka. Już pierwsze strony lektury zweryfikowały mój pogląd na nią i pozwoliły zanurzyć się w dystopijny świat stworzony przez autorkę. 

Sabrina jest przekonana, że złapała samego Pana Boga za nogi, gdyż dostała pracę w firmie DESIRE. W sieci jest wróżką z magicznego zakątka i pisze bajki. W jej mniemaniu, takie same, jakie opowiadała jej kiedyś babcia. Praca przepełnia ją dumą, a charyzmatyczny szef zwraca jej uwagę jedynie na jasne strony życia. Dziewczynie ciężko jest zrozumieć, że świat może być okrutny, a ludzie mogą mieć swoje problemy, mimo że sama przeżyła śmierć brata.  Pewnego dnia na blokowisku spotyka tajemniczego M., który bardzo różni się od niej i jej współpracowników. To dzięki niemu, Sabrina zaczyna dostrzegać brudne strony pozornie nieszkodliwej działalności DESIRE. Dziewczyna zaczyna się orientować, że jej bajki są przepełnione reklamami sponsorów, bo tylko wtedy spotykają się z aprobatą szefa, że w firmie nie docenia się starszych pracowników. Czy jednak Sabrina będzie w stanie przeciwstawić się hasłu DESIRE, które głosi: myśl pozytywnie?

Autorka osadziła świat wymyślony powieści w teraźniejszości, jednak jest on swego rodzaju dystopią opierającą się na braku uczuć przedstawionych postaci. Praktycznie każdy bohater książki jest egoistą skupionym jedynie na własnych odczuciach, czy też sukcesie. Na przykładzie Sabriny ukazane zostało jak złudne jest takie postrzeganie świata. Dziewczyna ślepo wierzy w swoje osiągnięcia i z namaszczeniem przyjmuje otrzymywane od szefa pochwały, nie próbując nawet zadać sobie trudu , by zrozumieć, że pisane przez nią bajki, to w rzeczywistości wypełniacze do reklam. Tajemniczy M., niczym Werter skupiony jest jedynie na własnym cierpieniu i nie cofnie się przed niczym, dopóki nie osiągnie swojego celu. Nawet Maestro, jeden ze współpracowników Sabriny, ukazany jako żałosny staruszek, skupiony jest jedynie na swoim problemie i pogrąża się w beznadziei. Przyznać jednak trzeba, że to on jest jedynym bohaterem, który wykazuje normalne reakcje i wśród wszystkich bohaterów, to właśnie on jest tak naprawdę ludzki.

Paola Capriolo ukazuje sztuczny świat korporacji, gdzie szczęście nadyma się jak fałszywą bańkę mydlaną. Wszystko jest tu na pozór, liczą się tylko kliknięcia i pieniądze spływające od sponsorów. To one są miarą wartości pracowniczej, one wpływają na premie i ilość uzyskanych od szefa pochwał. Przeraża też sprzedajność świata wykreowanego przez autorkę, przyznać jednak trzeba, że trafiła w sedno, bo przecież najlepiej sprzedają się tematy tabu.

Porządek rzeczy podejmuje ważkie tematy, jakimi niewątpliwie są egoizm, brak empatii, czy też zatracenie podstawowych wartości  i ukazuje, że opisana przez Capriolo dystopia, tak naprawdę niewiele rożni się od współczesnego świata. Autorka ukazuje przerażający obraz wypranych przez media mózgów i korporacji wyzyskujących pracownika i traktującego go, jak wymienny trybik w nieustannie napędzającej się machinie. Tematyka ta dawała podwaliny do stworzenia niezwykłych i nietuzinkowych bohaterów, co jednak nie do końca wyszło. Nie tylko główna bohaterka Sabrina, ale również inne osoby pozbawione są emocji, zachowują się niczym roboty. O ile, na początku powieści robi to dobre wrażenie i ukazuje, jak służalczo potrafią zachowywać się pracownicy korporacji, o tyle spodziewałabym się już jednak jakichkolwiek emocji, w momentach chwilowych przebłysków świadomości, a tego się nie doczekałam.

Porządek rzeczy to słodko - gorzka opowieść o zatraceniu siebie i własnej tożsamości, o zagubieniu własnych uczuć, i wręcz możności odczuwania. Jest to jedna z tych książek, które skłaniają do myślenia i rozważania dylematów moralnych. Tym bardziej, że dystopia ukazana w powieści jest niebezpiecznie podobna do realnego świata, gdzie powoli  wszystko jest na sprzedaż.

Tytuł: Porządek rzeczy

Autor: Paola Capriolo

Tytuł orzginału: L'ordine delle cose

Data wydania w Polsce: 17 sierpnia 2015

Wydawnictwo: Dreams  

Książka bierze udział w wyzwaniu: